چرا کلمه Iran در آلمانی باید بدون آرتیکل der نوشته شود؟
کلمه Iran در آلمانی
سالهاست که خوانندگان و نویسندگان در متون آلمانی با دو شکل از کلمه “Iran” با حرف تعریف der و بدون حرف تعریف روبرو می‌شوند.
در حالی که لغت نامه Duden در توضیحات خود استفاده از آرتیکل der برای Iran را اختیاری توصیف می کند، برخی زبان‌شناسان و ادیبان معتقدند که این کلمه نیازی به حرف تعریف ندارد.
– مهمترین مرجعی که برای به رسمیت شناختن کلمه “Iran” بدون حرف تعریف وجود دارد، نمایه یا فهرست رسمی کشورها از سوی وزارت خارجه آلمان است که هر سال اسامی رسمی هر کشور را جهت استفاده نمایندگی های رسمی این کشور منتشر می‌کند. در آخرین نمایه که در سال ۲۰۲۱ منتشر شده، همچنان تاکید بر استفاده از نام Iran بدون حرف تعریف der دارد.
دکتر تورج رهنما در خصوص عدم استفاده از حرف تعریف der برای Iran می‌گوید:
“ایران” نام اصلی یک کشور بسیار قدیمی است، که در فاصله بین دو جنگ جهانی احیا شد. بنابراین هیچ دلیلی برای استفاده از حرف تعریف برای “ایران” وجود ندارد، دقیقاً مانند Frankreich “فرانسه”، England “انگلیس” یا Schweden “سوئد”. برخی موارد در زبان آلمانی وجود دارند که در آن نام کشورها با حرف تعریف استفاده می‌شوند: مانند انتقال نام چیزهای دیگر به یک کشور، به عنوان مثال Libanon “لبنان” در اصل به معنی “کوه ها” بوده؛ یا در حالت جمع die Niederlande (سرزمین های پست)؛ ترکیب با نامهای عمومی مانند Sowjetunion die جماهیر شوروی و یا نام کشورهایی که به -ei ختم می‌شوند، مانند die Türkei ترکیه. هیچ یک از این دلایل در اینجا برای نام ایران صادق نیست. این واقعیت که در زبان محاوره ای آلمانی برای ایران بیشتر از حرف تعریف استفاده می‌کنند، به ترجمه نادرست از فرانسه بر می‌گردد. زمانی که رضا شاه نام قدیمی امپراطوری ایران را برای سرزمین خود معرفی کرد، زبان اروپایی مورد استفاده در ایران در اسناد رسمی، گذرنامه ها، تمبرهای پستی و غیره، فرانسه بود. در این زبان ایران به صورت “l’Iran” یا “Empire de l’Iran” نوشته می‌شد.
همچنین از بین زبان‌شناسان و ادیبان آلمانی، به طور مثال دکتر کورنلیوس زومر Cornelious Sommer عضو خانه زبان آلمانی در برلین Haus der deutschen Sprache که علاوه بر تدریس ادبیات آلمانی در دانشگاه کالیفورنیا، ۳۵ سال نیز به عنوان دیپلمات آلمانی فعالیت داشت، در این خصوص می‌گوید: اگر ما بخواهیم درست استفاده کنیم، باید به زبان کشور مقصد مراجعه کنیم. کلمه Iran در زبان فارسی به همین شکل است، بدون حرف تعریف. بر خلاف فارسی، ما در زبان عربی حرف تعریف “ال” داریم. بنابراین نام کشورهایی مانند عراق Irak یا یمن Jemen در زبان مقصد همراه با “ال” می‌آید، به صورت “العراق” یا “الیمن”. از این رو در آلمانی نیز می‌نویسیم der Irak یا der Jemen.
- برخی از رسانه‌های آلمانی زبان مانند اشپیگل و یا سایت شبکه n-tv با ذکر برخی از این دلایل به صورت رسمی از سوی تحریریه خود اعلام کردند که حرف تعریف der را برای کلمه Iran استفاده نمی‌کنند.
- همچنین بخش ایران‌شناسی دانشگاه ماربورگ نیز از دانشجویان، محققان و اساتید خود خواسته تا نام Iran را بدون حرف تعریف der به کار برند.
بنابراین از منظر زبان‌شناسی و مراجع رسمی در کشور آلمان، صحیح و بهتر این است که کلمه ایران بدون حرف تعریف به کار رود. مانند:
✅ in Iran, nach Iran, aus Iran, zu Iran
❌ im Iran, in den Iran, aus dem Iran, zum Iran
بیشتر بخوانید: