اولین نکتهای که باید به آن توجه کرد شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشوری است که دانشجو قصد تحصیل در آن را دارد. شرایط اقتصادی هر کشوری میزان تخصیص منابع مالی به دانشجویان را تحت تاثیر قرار میدهد. نکته دیگر در خصوص تفاوتهای کلی بین نحوه قرار دادن و میزان تامین مالی در مناطق مختلف است، در دانشگاههای اروپا تعداد فاندها به دلیل کم بودن منابع فاند کمتر بوده ولی از نظر مقدار، مبالغ بالاتری را نسبت به آمریکای شمالی در بر میگیرد. اما در آمریکا و کانادا تعداد فاندها به دلیل غنی بودن منابع مالی دانشگاهها بیشتر بوده و دانشجویان بیشتری شانس دریافت آن را پیدا میکنند، در مقابل از نظر مقدار، مبلغ کمتری پرداخت میشود. انواع فاند را میتوان این طور بیان کرد:
آنچه باید در مورد انواع بورسیههای تحصیلی (فاند) بدانید
۱- کمک هزینه های تحصیلی که شما در قبال آن فعالیتی انجام نمی دهید
بورسیه و فلوشیپ (Scholarships and Fellowships)
اسکالرشیپ یا بورسیه (تحصیلی/ تحقیقاتی) کمک هزینهای است که به دانشجویان به منظور ادامه تحصیل داده می شود. میزان بورسیه بر اساس معیارهای مختلف تعیین می گردد. برخلاف وام تحصیلی، نیازی به بازپرداخت این کمک هزینه توسط دانشجو نیست. نوع و نامگذاری بورسیهها در کشورهای مختلف متفاوت می باشد. ارگان ها و سازمان های مختلفی در هر کشور وجود دارند که اقدام به پرداخت کمک هزینههای تحصیلی به دانشجویان میکنند.
فلوشیپ یا دوره تکمیلی تخصصی یکی از دورههای تحصیلی تکمیلی پزشکی در رشتههای پزشکی میباشد که پس از تکمیل دوره تخصصی گذرانده میشود. معمولا برای هر رشته تخصصی پزشکی در چند موضوع عمده دورههای فلوشیپی در نظر گرفته میشود که متخصصان واجد شرایط میتوانند در آن شرکت کرده و فارغ التحصیل شوند. طول دوره بسته به نظر اساتید مربوطه بوده و حدود ۱۸ ماه است. این اصطلاح در گروههای علمی دیگر نیز با شرایط متفاوتی کاربرد دارد که مثلا در رشتههای مهندسی معرف دوره تحصیلی متفاوتی است. فلوشیپهای پزشکی در بسیاری از کشورهای دنیا ارائه میشود و موجب افزایش سطح علمی پزشکان میگردد.
وام تحصیلی (Loans)
پولی که شما از دانشگاه دریافت می کنید و بنا به قرارداد مشخص باید آن را در زمان مشخصی (معمولا بعد از فارغ التحصیلی) به آنها پس بدهید. البته معمولا وام به دانشجویان مقیم آن استان یا شهر تعلق می گیرد.
جوایز (Awards)
اکثرا به دانشجوهای مشغول تحصیل بر اساس میزان پیشرفت تحصیلی و مدارج دست یافته و دیگر پارامترها، کمک های نقدی و غیر نقدی به صورت تشویقی در قالب این عناوین داده می شود.
فاند (Funds)
دانشجویان متقاضی تحصیل در خارج از کشور در مقاطع مختلف مانند کارشناسی ارشد و دکترا می توانند برای دریافت فاند تحصیلی از دانشگاه مورد نظرشان درخواست دهند. فاند هم شبیه اسکالرشیپ هست معمولا مبلغ ماهانه آن بیشتر بوده و به دانشجویان دوره های پژوهشی تعلق می گیرد برای دریافت فاند از شما پروپوزال تحقیقاتی می خواهند.
از آنجا که گرفتن فاند، جزئیات و انواع مختلفی در دانشگاه های مختلف دارد، لازم است برای کسب اطلاعات دقیق به بخش فاند دانشگاه مورد نظر مراجعه کنید. چرا که مقدار فاند و نوع آن و شرایط دریافت آن از دانشگاهی به دانشگاه دیگر یک کشور، متفاوت است و در این مورد نمی توانید به تجربه دوستانتان در دانشگاه های دیگر تکیه کنید.
پرداخت شهریه (Tuition Waiver)
اینگونه کمک مالی شما را از پرداخت چیزی مشخص معاف میکنند. حال می تواند هزینه خوابگاه باشد یا هزینه فقط 1 واحد درسی یا هزینه یک بازدید علمی. حتما در ایمیل یا برگه ای که در دانشگاه دریافت می کنید میزان این پرداخت را مشخص میکنند.
۲- کمک هزینه های تحصیلی که شما در قبال آن فعالیتی انجام می دهید
دستیار تدریس (TA)
حالت اول مخفف کلمه (Teacher Assistant) است. دستیار تدریس یا TA نوعی کمک هزینه تحصیلی است و از طریق استاد به دانشجو داده میشود. افرادی که این کمک هزینه را دریافت میکنند٬ در قبال آن کلاس های حل تمرین یا آزمایشگاه ها را برای استاد اداره میکنند. کار یا وظایف این افراد شرح مشخصی ندارد و بسته به درخواست استاد میتوانند از تصحیح برگه ها٬ برگزاری امتحان٬ جلسه رفع اشکال یا مواردی دیگر متفاوت باشند.
دستیار تحقیق (RA)
دستیار تحقیق حالت دوم مخفف کلمه ی (Research Assistant) است. این کمک هزینه در قبال تحقیق به دانشجو داده میشود. در بیشتر دانشگاه های دنیا٬ RA از طرف استاد پرداخت میشود و از دانشجو انتظار می رود که در قبال دریافت آن به تحقیق بپردازد٬ ساعت های معینی را در آزمایشگاه یا آفیس حضور داشته باشد. در موارد بسیاری اساتید از طریق پروژه های تحقیقاتی٬ بودجه ای کسب میکنند که قسمتی از این بودجه به دانشجویان فوق لیسانس یا دکترا به عنوان RA تعلق میگیرد.
کارآموزی (Internship)
دوره های کارآموزی، معمولا در دوره های کوتاه مدت تعریف می شوند که هزینه ای بابت کار کردن شما در آن جا پرداخت می شود. این پرداختی معمولا کمتر از عرف پرداختی به افراد باتجریه است.
۳- کمک هزینه های تحصیلی که در حالت های خاص به افراد خاص اعطا می شوند
کمک هزینههای بر اساس شایستگی (MERIT Based Scholarships)
این کمک هزینه همانگونه که از نام آن پیداست، بر اساس شایستگی دانشجو، به وی اعطاء میگردد. جهت احراز شایستگی لازم برای دریافت این کمک هزینه، لازم است دانشجویان از نظر علمی در سطح بالایی باشند. معیارهای دریافت این کمک هزینه را معدل بالا، مقالات معتبر، رزومه مناسب، انگیزه قوی و نمره عالی زبان تشکیل میدهند.
کمک هزینه زنان (WOMEN)
صرفا به زنان و جهت تشویق به ادامه تحصیل، به آنها تعلق میگیرد. از مزایای این نوع کمک هزینهها این مورد است که میزان رابت موجود کمتر است چرا که دیگر شاهد دوطلبان مرد نیستیم.
کمک هزینه کم درآمدها (Need Financial)
این کمک هزینه مختص دانشجویانی است که از درجه علمی مناسبی برخوردار هستند اما بنا به وضعیت اقتصادی، امکان ادامه تحصیل برای آنها وجود ندارد.
کمک هزینه مطالعات خاص (Studies Special)
بعضی بورس ها فقط به رشته های خاصی تعلق می گیرند به عنوان نمونه رشته های مربوط به محیط زیست یا انرژی. به این دلیل که اینگونه رشته ها به خاطر میزان درآمد یا شرایط کاری بعد از فارغ التحصیلی، رشته های پرطرفداری نیستند و درآمد زیادی نیز ندارند، بسیار از گروه های حمایت از محیط زیست به کسانی که به این رشته ها علاقه داشته باشند، بورس می دهند.
کمک هزینه مناطق خاص (Regional)
یک سری بورس ها متعلق به مناطق یا کشورهای خاصی هست. این نوع بورس ها برای هند، آسیای شرقی خصوصا چین و کره، کشورهای آفریقایی فراوان است.
کمک هزینه مهارت های خاص (Professionals)
این بورس با عنوان Professionals به افرادی که تخصص خاصی داشته باشند، اعطاء میگردد. به طور مثال از جمله این افراد میتوان به کسانی که ساز خاصی را به صورت حرفهای مینوازند و یا ورزشکارانی با افتخارات بینالمللی و صاحب مدال و رکوردهای جهانی اشاره کرد.
4- سایر منابع مالی و روشهای تامین هزینه تحصیل
کسب درآمد از طریق کارورزی
یکی از روشهای پرداخت شهریه دانشگاه در دوران دانشجویی، کسب درآمد از طریق کار به عنوان کارآموز است. کار دوره کارآموزی مرتبط با رشته تحصیلی دانشجویان متقاضی کارآموزی است. دانشجویان RA و TA به دلیل آنکه قردادهای آنها 9 ماهه است فقط در تابستان می توانند برای کارآموزی اقدام کنند اما سایر دانشجویان در هر فصل از سال اگر موقعیت کارآموزی پیدا کنند میتوانند از این طریق کسب درآمد کنند. پیدا کردن موقعیت کارآموزی بسیار سخت است و در صورت یافتن این موقعیت توسط دانشجویان، آنها فقط 20 ساعت در هفته مجاز به کار کردن هستند. علی رغم اینکه کارآموزی باید مرتبط به رشته تحصیلی دانشجویان باشد اما گذراندن این دوره ارتباطی با دانشگاه نداشته و دانشجو به طور مستقل و به صورت پاره وقت برای یک شرکت یا موسسه کار میکند. با توجه به اینکه در این دوره، دانشجو هنوز مدرک خود را دریافت نکرده است، حقوق دریافتیاش نیز کمتر از یک فرد متخصص خواهد بود.
اغلب دانشگاهها مرکزی به نام نمایشگاه شغلی دارند که دانشجویان را با نحوهی اقدام برای یافتن شغل و کارآموزی آشنا میکنند . این مراکز همچنین میتوانند به شما در زمینهی نوشتن رزومهای که برای شرکتها میفرستید کمک کنند و همچنین ممکن است لیستی از شرکت هایی را که علاقمند به استخدام کارآموز هستند در اختیار شما قرار دهند. علاوه بر آن در طول سال تحصیلی نمایشگاههای کوچکی با عنوان نمایشگاه شغلی ممکن است در دانشگاه برگزار شود.هدف اصلی این نمایشگاهها استخدام دانشجویان برای کارآموزی (internship) است . شرکتهای علاقمند غرفههایی دارند که رزومهی دانشجویان را جمعآوری میکند و حتی ممکن است مصاحبههایی نیز با دانشجویان انجام دهند.بازدید از این نمایشگاهها به دانشجویانی که علاقمند به گرفتن کارآموزی هستند، توصیه میشود.
تامین هزینه از طریق کار
برخی کشورها به دانشجویان خارجی اجازه کار کردن برای ساعات معینی در هفته یا ماه را میدهند. میزان ساعات مجاز کار کردن برای دانشجویان خارجی بسته به قوانین کشورها و ایالتها متفاوت میباشد. به عنوان مثال این میزان در کشور آمریکا 20 ساعت در هفته است. کارهای داخل دانشگاه نظیر مسئول کتابخانه و … که به Working On-Campus معروف اند در این گروه قرار دارند.