اشتغال در رشته عمران در کانادا

رشته عمران در کانادا و اشتغال در آن

قبل از هر چیز، لازمه توضیحی راجع به designation PQS یا همان professional quantity surveyor بدهیم. سازمانی است در کانادا به نام CIQS که در واقع مخفف  Canadian Institute of Quantity Surveyor :

این موسسه از سال 1950 در کانادا مشغول به کار شده و حدود 66 ساله که سابقه تاسیس در این کشور(کانادا) را دارد و قبل از آن هم Background آن برمیگردد به انگلیس که در واقع در بریتانیا با اسم دیگه Estimator شناخته میشود که همه ما ایرانی ها میدونیم چی است و در ایران بهش میگفتیم مترور یعنی کسی که متره و برآورد انجام میداد و بیشتر در واحد های مناقصات و دفتر فنی مشغول به کار بودند. CIQS اینجا دو تا designation ارائه میدهد ، designation سطح یک CEC هستش که مخفف Construction Estimator Certified است و سطح دوم و بالاترین سطحی که ارائه میدهد، PQS است که مخفف Professional Quantity Surveyor است. معمولا دوستانی که یکی از گرایشات مهندسی عمران، مهندسی معماری، مهندسی برق-الکترونیکو مهندسی مکانیک را دارند، میتوانند برای این Designation اپلای کنند و در این رشته کار کنند.

حالا اصلا Quantity Surveyor چیست و چی کاری انجام می دهد؟ حیطه نه خیلی وسیع اما وسیع تر از کلمه estimator پشت PQS یاprofessional quantity surveyor  است که بخش عمده اش برمیگردد به دفتر فنی های سایت های پیمانکاری و یا مشاور در ایران. از quantity take off یا در واقع متره کردن مقادیر مصالح، نیروی انسانی و ماشین آلاتی که در پروژه به کار میره گرفته تا اینکه شما بخواید یک کار را از نظر ریالی قبل از مناقصه برآورد کنید. همچنین کارهایی مثل انجام مناقصه، آماده کردن مدارک مناقصه، کنترل صورت وضعیت ها و یا نوشتن صورت وضعیت های پیمانکاران که اینجا بهش میگیم construction invoice یا progress payment و به طور کلی تمام کارهایی که مربوط به برنامه زمانبندی و planning و تمام کارهایی که مربوط به construction budget planning میشود نیز از جمله وظایف این پوزیشن است. بخشی از quantity surveyor برمیگردد به construction law که در واقع قوانین کار پیمانکاری در کاناداست. همچنین مسایل مربوط به General Contractors، Design و Engineering و نیز معماری هم به صورت موازی با قضیه برآورد، مسوولیت های این شغل را یدک میکشد.

رشته های مهندسی در کانادا

سوال: خیلی از دوستان عمرانی هستند که وقتی آمدند اینجا، دوست ندارند وارد طراحی شوند و دوست دارند بیایند داخل فیلد دفتر فنی. حالا به مهندسینی که داخل ایران هستند و میخواهند بیایند کانادا، در این فرصت 6-12 ماهه تا صدور ویزاشان به جز زبان خواندن که به همه توصیه میشود، چه توصیه دیگه ای دارید؟ آیا لازمه که درس هایی را مرور کنند، نرم افزاری را یاد بگیرند؟

جواب:

اتفاقا سوال خوبی ست، اما اینطوری جوابش را میدهیم که شاید از نظر کسانی که داخل ایران این مصاحبه را میخوانند خنده دار باشد ولی واقعا این تجربه سه-چهار ساله است که در کانادا به دست آمده است. مسئله ای که وجود دارد اینه که هیچ سرتیفیکت و مدرکی که از ایران گرفته میشود قابل قبول سیستم کاری کانادا نیست. تنها توصیه که میتونیم بکنیم، این است که تا میتوانید مهارتتان را در نرم افزارهای مرتبط بالا ببرید. اول از همه، هرچقدر Excel بلد هستید کمه و باید در حد حرفه ای یاد بگیرید. شاید خیلی بی اهمیت به نظر بیاید ولی بسیار مهمه چون در کانادا تعداد کمی هستند که در سطح حرفه ای این نرم افزار را بلدند.

همچنین برنامه های مربوط به کنترل پروژه مثل M.S. Project یا Primavera را یاد بگیرید چون داخل این فیلد خیلی استفاده میشود . متاسفانه نرم افزارهایی که اینجا برای دفتر فنی یا estimating یا quantity surveyor استفاده میکنند، با ایران کاملا متفاوت است. ما در ایران تدبیر و تکسا را داشتیم، اینجا نرم افزار های خود آمریکای شمالی است مثل TimberLine  یا  Planswift که کالج هایی مثلGeorge Brown ارائه میدهند. اینا را متاسفانه هیج راهی ندارد که بشود از داخل ایران یاد گرفت، مگر اینکه بروید داخل سایت مربوطه و بخش help را مطالعه کنید که به زبان انگلیسی یک مقدار سخت خواهد بود.

اما جای نگرانی نیست. اینجا که آمدید به مرور در کار یاد خواهید گرفت. هیچ کارفرمایی وقتی بخواهد یه نفر را استخدام بکند برای بلد نبودن نرم افزارهای خیلی تخصصی مثل این دو تا نرم افزاری که اسم بردیم کسی را در شرایط رد نمی کنند و یک دوره آموزش یک یا دو هفته ای برایتان میگذارند. اما نرم افزار های پایه ای خیلی مهمه مثل msp یا primavera و اکسل.

سوال: این quantity surveying دقیقا چه تفاوتی با estimating دارد؟ آیا این estimator زیر مجموعه ای از کار شماست یا تفاوت های دیگه ای هم دارد؟

جواب:

ببینید، چیزی که از اسمش مشخصه اینه که estimator در واقع کسی است که estimate  میکند. این estimate میتونه در فازهای مختلف انجام بشه. فاز مطالعاتی، فاز در حال مناقصه و فاز اجرایی. Estimator در واقع مقادیر را برآورد کرده و مناقصه را برگذار میکند. قیمت ها و unit price های هر کدام از آیتم ها و activity هایی که در قرارداد یا scope of work هستش را برآورد میکند.

قیمت ها را از subcontractor ها میگیرد. هزینه های direct و indirect پروژه، سود شرکت، هزینه ریسک و سود اون مبلغی که شما در کار construction باید در نظر بگیرید را محاسبه میکند. همه اینها را در نظر میگیرد و به یه عدد واحدی میرسد. در طول کار مقادیر را در مقاطع مختلف زمانی بسته به مدت قرارداد، هفتگی، ماهانه، سالانه یا شش ماهه جمع بندی کرده و به یک عددی میرسد و در نهایت صورت وضعیت ها را کنترل میکند . این میشود کار Estimator.

اما در مورد Quantity surveyor میشود گفت که Estimating در درونش وجود دارد . به علاوه آیتم های دیگه مثل claim یا همون ادعایی که پیمانکار مطرح میکند، مسائلی که مربوط به ادعای خسارت میشه و مسائل حل اختلاف construction. برای همین یک بخشی از quantity surveyor، construction law است . یعنی شما باید Canadian construction law را بدونید که بتونید یک professional quantity surveyor بشید.

اگر پیمانکار با کارفرما اختلاف دارد یا دو تا پیمانکار با همدیگه اختلاف دارند، بتونید تشخیص بدید که مقادیری که توسط هر کدوم انجام شده چی است ، فصل مشترک کار را تشخیص بدید و حل اختلاف بکنید و وقتی شما designation PQS و مهر مربوطه را دارید، دقیقا مثل یک P.Eng تو court پاسخگو هستید و گزارشتون را به عنوان کسی که از نظرtechnical  حل اختلاف کرده، stamp میزنید. بعضی وقتها یه سری از مقادیر غیر قابل برآورد هستن که در واقع فقط میشود حدس زد و توی مدت انجام پروژه برای اندازه گیری این مقادیر از professional quantity surveyor استفاده میکنند.

سوال: لطفا برای دوستانی که تازه از ایران به کانادا آمدند و قصد وارد شدن در این فیلد کاری را دارند توضیح بدید که چه مسیری را باید طی کنند؛ چون بعضی رشته ها کانال های ورودی مشخصی دارد به بازار کار؛ به عنوان مثال پزشکی یا دندونپزشکی که designation های خاصی را دارند یعنی اگه شما این کانال ها را نرید، به هیچ عنوان به این شغل نمیرسید.

اما در بعضی رشته ها مثل رشته عمران یا رشته های فنی مهندسی مسیرهای مختلفی را میتوان طی کرد. به عنوان مثال از adult school ها گرفته تا co-op و کارهای volunteer و سایت هایی مثل career edge  یا چیزای دیگر. درواقع اگه میشود توضیح بدید که این کاری که شما دارید انجام میدهید در واقع entry level اش چی است و در واقع کسی که میخواد به اینجا برسد، ورودیش چیه و چه عنوانی دارد و به نظر شما چطوری میتونه وارد شود؟ آیا نیازی است که حتما یه سری لایسنس ها و سرتیفیکت هایی را بگیرد یا از طریق یه سری موسسات میتواند شخص وارد شود؟

پاسخ:

ببینید در واقع کلا فارغ التحصیل رشته عمران را ما داخل ذهنمان می توانیم به سه دسته در کانادا تقسیم بکنیم:

1. دسته اول کسی که کارdesign  انجام میده میتونه داخل یه دفتر بدون سرتیفیکیت P.eng کار design انجام بدهد و در واقع کسی که اونجا مافوقش است کارش را stamp میکند . ولی هیچوقت نمیتواند درآمد کسی را که stamp دارد داشته باشد. میتواند کار design انجام بدهد بدون (سرتیفیکیت) designation. 

2. دسته دوم میشود آن افراد هایی که داخل اجرا بودند. سایت سوپروایز بودند، رئیس یا سرپرست کارگاه بودند میتوانند اینجا super intendant یا supervisor باشند . لازمه چیزی هم که باید داشته باشید Gold Seal Certification هستش. با داشتم این سرتیفیکیت خیلی از شرکتهای  Construction شما را استخدام میکند . عملا برای گرفتن Gold Seal Certification شما باید یکسال تا یکسال و نیم اینجا درس بخوانید. 

3. دسته سوم برمیگردد به همین estimation یا quantity surveying؛ شما میتوانید وارد شرکت های کوچک بشوید و به عنوان estimator شروع به کار کنید. سالیان سال مشغول باشید، بدون designation های خاصی. ولی برای بازار کار حرفه ای و شرکت های بزرگتر و پیشرفت در کارتان و البته درآمد بالاتر، صد در صد designation نیاز خواهید داشت .

حالا در کانادا سازمان PEO یا professional engineering Ontario را داریم برای designation  Peng و Ontario Construction Associate را داریم برای Gold Seal Certificate و برای دو تا designation ِ PQS و CEC که مربوط به کار دفتر فنی هستش، سازمان CIQS را داریم. برای گرفتن designation ِ PQS و CEC، ابتدا شما عضو این سازمان میشوید ، و برای شروع مدارکتون را میفرستید، بعد ریزنمرات شما را بررسی میکنند و بعد کردیت و یه سری کورس ها را به شما میدن که ما داخل ایران نداشتیم و باید اینجا داخل کالج پاس بکنیم و نمرات را ارائه دهیم. بعد که از نظر آکادمیک تحصیلات تموم شد، نوبت تجربیات و experience  شما میرسد که باید بررسی بکنند.

هیاتی که experience شما را بررسی میکنند ، تصمیم میگیرند که شما به چند وقت کار داخل کانادا نیاز دارید، شش ماه، یکسال یا دوسال. بعد از اینکه شما این پروسه زمانی تعیین شده را گذراندید و ریپورت هایتان را دادید (خیلی مشابه Peng است) ، برای شما مصاحبه میزارند و به شما designation PQS را میدهند. اسم این سرتیفیکیت را خیلی از جاهایی که برای کار مثلا داخل سایت های کاریابی کانادایی (مثل indeed یا workopolice) سرچ میکنید، مشاهده میکنید.

میبینید که PQS میخواهند یا CEC نیاز دارند برای surveyor یا estimator یا حتی بعضی وقتا برای Project coordinator یا Project management یا حتی Manager assistant هم نیاز است. بنابراین بهترین استارت از نظر ما CIQS است که دوتا designations ارائه میدهد. Designation اول CEC و designation دوم CQS. معمولا به بچه های مهندسی عمران 4-5 تا کورس بیشتر نمیدهند و  اکثر کالج ها دارند.

اگه سابقه کار داشته باشید میتوانید خیلی راحت بعد از یکسال، یکسال و نیم سرتیفیکیت PQS را بگیرید و بعد از 7-8  ماه میتونید CEC را بگیرید.

سوال: میشود در مورد سرتیفیکیت Gold Sealed بیشتر توضیح بدید؟

جواب:

Gold seal certification سرتیفیکتی ست که بیشتر در زمینه اجرایی و در سایت بودن کاربرد دارد. این سرتیفیکیت دو بخش دارد، بخش آکادمیک و بخش experience. درواقع مخفف این سرتیفیکیت GSC است که میاد جلوی اسم شما قرار میگیرد مثل Peng و نشنال هم است، یعنی برای کل کاناداست و نه فقط برای آنتاریو (البته PCIQS هم همینطوره، هردو نشنال هستند).

 در سایت کالج georgebrown، اطلاعات کاملش موجود ، که درواقع چه پیش نیازهایی مورد نیاز است. همچنین در سایت goldsealcertification هم اطلاعات کامل این سرتیفیکیت را میتوانید مطالعه کنید. بچه های مهندسی عمران خیلی راحت میتوانند این سرتیفیکیت را بگیرند. برای شغل های اجرایی و کارگاه مثل site supervisor و site superintendent این سرتیفیکت نیاز است.

این سرتیفیکیت در چهارتا رشته داده میشود : 

1. رشته های health and safety
2. رشته اجرای supervisor و superintendent
3. رشته project management
4. و اتفاقا در رشته quantity surveyor یا .estimating در واقع اگر کسی در رشته civil ، سرتیفیکیت CEC یا PQS داشته باشد،

با گذروند یک یا دو کورس خیلی راحت میتواند gold seal را بگیرد. خود پروسه گرفتن Gold Seal Certification برای کسیکه education مربوطه را نداشته باشد، یا مثلا یه کانادایی که میخواهد از اول یعنی گرید 12 high school این سرتیفیکیت را بگیرد ، تعداد کردیت هاش طوری ست که تقریبا دو سال طول میکشد و میشود گفت که معادل فوق دیپلم ایران می ماند.

به علاوه اینکه باید حداقل سه سال سابقه کار ارائه بدهد. یعنی 5 سال زمان میبرد. اما خیلی از ایرانی این را نمی دانند و واقعا خیلی هم کم اند تعداد ایرانی هایی  که Gold Seal و PQS دارند. این اطلاعات را در واقع جایی پیدا نمیکنید و برای خیلی از بچه های عمرانی که کار اجرا و دفتر فنی کرده اند، این بهترین روش است که وارد بازار کار بشوند.

سوال: جمع بندی اینه که دوستانی که میخواهد وارد این فیلد کاری شوند یعنی کار اجرایی، بهتره که این Designation را بگیرند، درست است؟

جواب: بله. البته میگیم هیچ اجباری وجود ندارد. مثلا خود ما وقتی 4 سال پیش این تصور را نداشتیم و فکر نمیکردیم با گرفتن این designation ها بتوان روزی وارد هیات مدیره PIQS شد اما مشاهده شد که این رخ داد. واقعا این ممبرشیپ و این designation ها خیلی کمک می کند و شغل ها و موقعیت های خوبی را پیش رو قرار می دهد . تجارب و دیدگاه های افراد متفاوت است اما به نظر ما، این بهترین راه می تواند باشد. چراکه اکثر ما ایرانی ها حوصله نداریم برویم 4 سال درس یا دو تا سه سال مستر بخوانیم. بهترین راه این است که یک education کوتاه به صورت پارت تایم به صورت چند تا کورس بگذرانیم که در نهایت منجر شود به designation یا سرتیفیکت یا diploma که بتوان از طریق آن ها کار گرفت.

سوال: در واقع دوستانی که وارد این فیلد میشوند ، میشود گفت دیگر لازم نیست Peng را بگیرند و به جاش Designation ای که مربوط به همین کار است را بگیرند. درست است؟

جواب: ببینید، کاملا دوتا سرتیفیکیت متفاوت است. شما Peng را می گیرید که کار design انجام بدهید، PQS را میگیرید که کار Quantity Surveyor انجام دهید. حالا اگه هردو را داشته باشید، چه اتفاقی می افتد؟ موقعیت های بیشتری را خواهید داشت. برای مثال : شخصی سرتیفیکیت PQS را گرفت و بعد Gold Seal در فاز اجرایی گرفت و در حال حاضر در حال گرفتن Peng است. در واقع اینا در سه تا فیلد جداگانه هستند. اگه شما یکی را داشته باشید در جاب هایی که فقط مرتبط با آن رشته است میتوانید اقدام کنید. اگه Peng داشته باشید می توانید در جاب هایی که Peng میخواهند هم اقدام کنید و در نهایت هر چی این designation ها بیشتر و بولدتر شود، نهایتش Project Management است .

سوال: به عنوان سوال آخر دامنه حقوقی ای که بچه ها داخل این کار دریافت میکنند، چه به عنوان entry-level چه به عنوان کسی که designation را داشته باشد ، حدودا چه مقدار است ؟

جواب: برای CEC از 55 هزار تا شروع میشود تا حدود 70-75 هزار تا. برای PQS از 70 هزار تا شروع میشود تا 130-140 هزار تا، خیلی رنجش متفاوت است و بسته به سابقه کار کانادایی نیز متفاوت است. به طور مثال اگه کسی 10 سال سابقه کار اینجا را داشته باشد و PQS داشته باشد ما جاب پوزیشن هایی را دیده ایم که تا 140 هزار تا پیشنهاد میکنند. درواقع میشود گفت بازار کار بیشتری Peng دارد، میشود گفت چون تعداد نفرات کمتری این سرتیفیکت ها را دارند؛ کلا تعداد افرادی که PQS در استان آنتاریو دارند، 750-800 نفرند، یعنی زیر 1000 نفر و این خیلی موقعیت خوبی در آنتاریو است.

رنج حقوقی بچه های اجرا، آنهایی که Gold Seal دارند، از 80 هزار تا 140-150 هزارتا. درواقع با درآمد افرادی که دیزاین کار میکنند قابل مقایسه نیست چراکه اجرا به مراتب سخت تر است. فردی که کار اجرایی میکند باید داخل سرمای منهای 10 یا منهای 20 باید حدود 8-9 ساعت سرپا باشد و درواقع کار سایت یکسری کارهای فرسایشی است و چون کار office ای نیست، میزان دریافتی بیشتری دارد.

---

بیشتر بخوانید:

• پیدا کردن کار در کانادا و مشاغل